De social media alarmbel

Social media is inmiddels helemaal verweven in ons leven. We kunnen, of beter gezegd willen, niet meer zonder. Ondanks dat we steeds vaker de nadelen ervan ervaren.

De documentaire ‘The Social Dilemma’ geeft inzicht in deze nadelen en we worden als publiek daarmee pijnlijk duidelijk wakker geschud.

Het inleveren van je privacy of alle negatieve comments op kanalen als Facebook en Instagram zijn goede voorbeelden van een aantal van de nadelen die Social Media o.a. met zich meebrengen.

Daarnaast geeft de toegang tot Sociale media iedereen een platform en daarmee de mogelijkheid om zonder filter hun mening te spuien of frustraties te botvieren. En daar maakt men tegenwoordig dankbaar gebruik van.

Maar over welke gevaren hebben we het dan precies?

Social media in cijfers

Voordat we ingaan op de inhoud van de documentaire is het handig om te zien waar we het dan precies over hebben, als het gaat over Social media in Nederland. De cijfers op een rijtje:

96% van de Nederlanders is actief op social media. Gemiddeld besteden we met z’n allen zo’n 98 minuten per dag op de verschillende social media kanalen.

Jongeren tussen de 15 -19 jaar brengen daarbij verreweg de meeste tijd door; gemiddeld 143 minuten per dag. De leeftijdscategorie 65+ spendeert daarentegen de minste tijd op social media, maar evengoed is dit nog 82 minuten per dag.

Omdat social media daarmee inmiddels zo “ingeburgerd” is vergeten we al snel de gevaren dat het met zich meebrengt.

‘The Social Dilemma’

In deze prikkelende documentaire komen verschillende experts aan bod. Dat zijn voornamelijk ex-werknemers en bedenkers van toepassingen op o.a. Facebook, Instagram en de ander populaire social media kanalen. Kortom: het zijn de mensen die weten waar ze het over hebben.

Daardoor krijg je meer inzicht in algoritmes en begrijp je een stuk beter waarom je ziet wat je ziet op jouw social media.

Naar alle waarschijnlijkheid weet je inmiddels wel dat Facebook van alles over je weet. Maar ben je waarschijnlijk nog niet op de hoogte dat daarbij alles draait om data, technologie en voornamelijk geld.

Techbedrijven willen namelijk aan je verdienen. Alleen om het feit dat we allemaal gebruik maken zijn de advertentie-inkomsten alleen al gigantisch. De data-gestuurde social media toont ons daarbij niet zomaar advertenties, maar beïnvloedt bovendien jouw gedrag.

Slimme algoritmes zorgen er namelijk voor dat je advertenties getoond krijgt waar je gezien jouw gebruik en data vatbaar voor bent. 

Jij – de gebruiker – bent daarbij “slechts” een product.

Eigenlijk wisten we dat al, maar nu horen we de ingewikkelde processen die hieraan vooraf zijn gegaan door de mensen die er vanaf de start bij waren betrokken. En die dus tot inkeer zijn gekomen.

In gefictionaliseerde scènes zien we hoe de techbedrijven 3 doelen proberen te behalen:

1.     zorgen dat je voortdurend op je telefoon zit,

2.     zorgen dat je andere mensen enthousiasmeert

3.     en zorgen dat je aandacht hebt voor de advertenties.

Niets meer en niets minder.

Inmiddels hebben de ex-werknemers ethische bezwaren tegen de implicaties van het gebruik van sociale media. Want sociale media zijn heel manipulatief.

Fake news

Social media is volgens deze experts daarnaast uitgegroeid tot een enorme chaos, waarin van alles wordt gedeeld en verspreid. Met als grote gevaar dat we al dat verspreide nepnieuws gaan geloven. En het daarna ook nog eens zelf gaan verspreiden. De documentaire legt pijnlijk deze gevaren bloot.

En nu?

‘The Social Dilemma’ is een impactvolle documentaire. Vooral omdat maker Jeff Orlowski op nauwgezette wijze de toepassingen achter sociale media in kaart probeert te brengen. Zodat we ook precies inzien waarom sociale media schadelijk kunnen zijn.

Maar het is niet allemaal mineur: aan het einde van de film worden ook nog plausibele oplossingen gepresenteerd. Een paar van deze oplossingen zijn bijvoorbeeld: Maak wetten waarmee datacollectie wordt belast. En zorg ervoor dat privacy van gebruikers beter beschermd wordt.

Echter, volgens sommige critici zal de invoering van dit soort maatregelen al te laat zijn. ’Dat station zijn we al lang gepasseerd’’

De tijd zal echter leren hoe social media ons leven in de toekomst nog meer zal beïnvloeden. Maar één ding is al zeker: Denk voortaan iets langer na voordat je zomaar iets op je social media kanaal zet.