De psychologische revolutie is begonnen! Hoe kun je iemands huidige gedrag beïnvloeden, hoe verpak je jouw boodschap? De ondernemer in dit gesprek is in Nederland één van de eerste die vanuit zijn bureau ‘Plan to Behaviour’ kennis over menselijk gedrag vertaalt naar de praktijk.

Hij laat ons zien hoe je jouw boodschap kunt verpakken zodat jouw client ander gedrag gaat vertonen. Wetenschap waar partijen zoals Unilever,  verschillende ministeries en DUO hem al voor in hebben gehuurd. Daarnaast richtte hij een eigen sprekersbureau op om het landschap van de sprekersmarkt te veranderen. 

Dit keer met Etienne Kreutzer

Eigenaar van Plan to Behaviour



Expert & Spreker in gedragsverandering en Oprichter van sprekersbureau Praat

 

Kan je de lezers misschien iets meer vertellen over jezelf & jouw achtergrond?

Wat grappig is, voordat ik echt antwoord geef op je vraag, is om me nu te realiseren dat ik aan de ene kant ervaringen heb die voor anderen wellicht inspirerend kunnen zijn, maar ik van de andere kant nog zo veel zelf wil ontdekken en doen. Is wel kenmerkend voor ‘mijn verhaal’, het in positieve zin eigenlijk nooit genoeg hebben.

Mijn naam is Etienne Kreutzer, ben 30 jaar en serie-ondernemer.

Op dit moment heb ik twee bureaus, Plan to Behaviour en Sprekersbureau Praat; een derde bureau is op komst. Op iets meer persoonlijk vlak ben ik een groot filmfan, -recensent ook lang geweest, radiomaker en wandelaar (o.a. de Nijmeegse Vierdaagse en Kennedymars). Ik heb me lang ingezet voor KWF Kankerbestrijding en ben nu op zoek naar een initiatief om pesten te laten verdwijnen.

Ik haal mijn drive uit de wetenschap dat dingen kunnen veranderen. Ik weet bijvoorbeeld wat het is om een groep tegenover je te hebben die letterlijk en figuurlijk alles naar je hoofd slingert, om gepest te worden. Het heeft me leren knokken (alleen figuurlijk). De drive die ik noemde betekent dat waar anderen nu op een gegeven moment content zijn, ik niet op houd.

Inmiddels heb ik dus twee bureaus weten op te zetten en zodoende personen, organisaties en instanties geholpen. Als ‘gedragsveranderaar’ kijk je naar wat de huidige situatie is, wat de gewenste situatie is, hoe beiden situaties ontstaan en hoe je van huidig naar gewenst gaat.

De fysieke en sociale omgeving speelt een rol, de ontvankelijkheid van je doelgroep speelt een rol en vanuit beschikbare literatuur kunnen we nog een hele hoop gedragsbepalende factoren ontleden. Die input tel je op, maak je een creatieve uiting van en dan heb je mijn werk.

Wat was voor jou de reden om te beginnen met ondernemen?

Ik zag in 2010 vooral een reden om een bureau te beginnen. Net afgestudeerd van een unieke opleiding in Nederland (“Gedragsverandering” in Nijmegen) wilden mijn collega’s en ik laten zien wat je kon met kennis over gedragsverandering.

Voor een baas werken klonk niet per se aantrekkelijk. Het had wel iets opwindends om te zeggen “Ik heb een eigen bedrijf”. In het begin wist ik helemaal niet wat die woorden eigenlijk betekenden, daar kwamen we later pas achter.

Maar toen we daar eenmaal achter kwamen, wist ik ook zeker: ik wil dit blijven doen! Verantwoordelijk en betrokken blijven voor mijn werk, ervaring en inkomsten. En mensen en organisaties helpen de veranderingen die ze voor zich zien, waar ze beter van worden, te realiseren.

Je bent gespecialiseerd in gedragsverandering. Wat is gedragsverandering in jouw ogen en waarom is dat belangrijk?

Gedragsverandering is gedrag veranderen, wat betekent dat er iets verandert dat concreet en observeerbaar is.

Die twee aspecten zitten in de definitie van gedrag en het maakt dat je omgeving de verandering kan waarnemen. Dat is belangrijk omdat deze je dan kan voorzien van feedback.

Positieve bekrachtiging vanuit je omgeving is bijvoorbeeld heel belangrijk bij nieuw gedrag en de voortzetting ervan.

Zo leren we, zo verbeteren we, zo komen we vooruit.

Dat laatste is denk ik ook waarom het voor mij belangrijk is. Mind follows body, body follows mind. Als jij je gedrag verandert, reageert je omgeving anders op je, wat een andere communicatie en interactie met zich meebrengt, andere ideeën en gedachten.

Ik vind het heel mooi om te zien hoe mensen kunnen veranderen, beter kunnen worden in iets, iets efficiënter kunnen aanpakken en hoe ze dat dan ook weer aan anderen kunnen doorgeven (bewust of onbewust).

Waarom het ook van belang is is omdat inspiratie een rol speelt. Een manager ziet een kans voor zich, een manier om te verbeteren. Hij ziet dit helemaal voor zich, als een film, in kleur, met geluid, hij kan het proeven.

Nu is het zaak dat verhaal, die inspiratie over te brengen. 9 van de 10 managers gaat dit beeld echter vertalen naar werkprocessen en regels, waar medewerkers niet op aanhaken, je krijgt een bevestiging van de huidige gang van zaken.

Gedragsverandering als werkveld is van belang om deze inspiratie vast te houden, om die te vertalen naar communicatie handvatten en overtuigingstechnieken, zodat mensen wel aanhaken en de ideeën niet verloren gaan.

Verandering en beïnvloeding hebben nogal een negatieve lading. Hoe kijk jij daar tegenaan?

Die negatieve lading komt mijn inziens voort uit feit dat mensen vergeten dat zaken als motivatie en inspiratie een rol spelen bij beïnvloeding.

Althans, men heeft voornamelijk ervaringen waarin de zender dit vergeten is. Een vorm van iemand proberen te veranderen is door je boodschap door de strot te duwen van de luisteraar, wat niet werkt maar we helaas maar al te vaak tegenkomen.

Maar laten we de andere kant ook niet vergeten:Als jij wilt afvallen en je zoekt een personal trainer, die begeleidt jou in nieuwe manieren van bewegen en koken en jij valt af, een mooi resultaat toch?

Alleen hier zit de andere kant van die negatieve lading in verscholen: Zijn wij afgevallen, hebben wij het goed gedaan. Jij hebt inderdaad de stappen gezet; maar je bent ook gemotiveerd en beïnvloedt door de trainer die je aanmoedigde. Had je dit laatste niet gehad, zat je na twee keer sporten weer op de bank je chips weg te werken.

Het is een menselijke vertekening om successen aan onszelf toe te schrijven en niet aan een externe factor, terwijl de juiste mensen zoeken en je omgeving opnieuw inrichten zo belangrijk zijn voor nieuw gedrag.

Qua ‘vakgebied gedragsverandering’: in mijn werk blijft de keuze uiteindelijk altijd bij de persoon zelf.

Ik kan je voorzien van overtuigende informatie, ik kan een optie aantrekkelijker doen voorkomen dan andere opties (framing), ik kan je laten zien dat er anderen zijn die het gewenste gedrag ook vertonen (“60% van de mensen in Nederland gaat 3 keer per week naar de gym en zijn daarom niet te zwaar”), maar uiteindelijk moet jij de laatste stap zetten.

Mensen moeten het gevoel hebben dat ze het zelf doen, zelf de beslissingen en stap hebben genomen.

De diensten die je levert zijn voor de buitenwereld vaak onbekend of ze hebben er geen beeld bij, eigenlijk vergelijkbaar met wat ik zelf als business coach doe, hoe zou jij zelf jouw dienstverlening omschrijven?

Voordeel dat ik in deze heb is dat ‘gedragsverandering’ iets haast romantisch in zich heeft: we willen het wel; vinden het ook een beetje spannend.

Als mensen horen dat je iets met gedragsverandering doet, dan haken de meeste mensen wel aan.

Het concretiseren is dan inderdaad zaak, dat ik doorvraag waarom ze dat zo interessant vinden, als persoon en in hun werk.

Mijn dienstverlening zou ik omschrijven als doelstellingen van projecten omschrijven in termen van gedrag.

Analyseren wat dan de motivatoren zijn van de doelgroep voor het huidige en gewenste gedrag en dan de sociale en fysieke omgeving zo inrichten dat men dit gedrag kan vertonen.

Veelal ondersteund door overtuigende communicatie.

Maak een afspraak met me, dan laat ik je zien wat het voor jou kan doen 😉

 

Je bent daarnaast enthousiast spreker en hebt zelfs een eigen sprekersbureau opgericht. Hoe is dat proces gegaan?

Lange tijd stond op de website van Plan to Behaviour dat wij ook lezingen in ons pakket hadden zitten. Ieder ander adviesbureau of verwante dienstverlening had dat ook.

Ik wilde daarom iets onderscheidend, want ik vind lesgeven en lezingen verzorgen erg leuk om te doen.

Dus eerst deed ik auditie bij een sprekersbureau, werd aangenomen, helemaal top. Ik had te weinig grip op mezelf aanbieden en dat begon me tegen te staan; ik ging op zoek naar een ander bureau en eigenlijk bekroop me overal hetzelfde gevoel:

er is niet echt een goede definitie van wat een spreker precies is of doet, het word gezien als een soort nevenactiviteit (“Bel maar als je iets hebt”) en de markt is ontzettend concurrerend want iedereen is tegenwoordig spreker, prijs-kwaliteit is geen peil op te trekken.

Enfin, ik zag kansen om positief bij te dragen aan de sprekersmarkt.

Heel precies verteld, was het de woensdag voor de Nijmeegse Vierdaagse in 2015 dat ik tegen mijn collega Wesley zei “F*ck it, we gaan het zelf doen!”.

Wesley is zelf geen spreker en zag er niet meteen heil in. Ik heb hem uitgelegd hoe ik het voor me zag en eigenlijk ook meteen een beetje losgelaten. “Moeten we eens naar kijken”, dat niveau.

Twee dagen later krijg ik om 22:00 s’avonds een mailtje van mijn collega met zijn idee van hoe de website er uit zou moeten komen te zien. We hebben het nooit meer gehad over wel of niet starten, Praat was geboren.

Het is nu nog altijd in ontwikkeling, we leren zoveel van deze markt en vooral van wat maakt een spreker nu goed en wat niet. Wat betekent ‘interactief’, hoe maak je connectie, hoe draag je kennis over, heel veel vragen.

Vanaf maart van dit jaar zul je een nieuwe propositie zien vanuit Praat, waar ik erg enthousiast over ben. We gaan echt een stuk context en kwaliteit brengen en met hele toffe producten komen zoals programma’s en een podcast.

Wat is je mooiste sprekersevent geweest?

De platformbijeenkomst ‘De stille macht van financiële veerkracht’ van Wijzer in Geldzaken.

Ik was dagvoorzitter op deze platformbijeenkomst, een bijeenkomst met als programma-onderdelen een toespraak van Hare Majesteit Koningin Máxima, burgemeester van Amsterdam Eberhard van der Laan en van president van de Nederlandse bank Klaas Knot. Een eer om het podium te mogen delen met dit gezelschap.

Het was zo’n dag dat alles op z’n plek viel: grapjes werkte, timing was goed, een strak programma dat ook ruimte gaf voor reactie en improvisatie.

Moet eerlijk zeggen, leukste aan deze bijeenkomst was misschien nog wel de voorbereiding.

Twee keer auditie doen, waarbij de eerste keer niet duidelijk was waarvoor. Na de tweede keer een stapel reglementen en dergelijke onder je neus geschoven krijgen. En dan op de dag zelf, ik was bewust een beetje vroeg aanwezig, ivm de beveiligingsmaatregelen die plaatsvonden.

Ik zal nooit vergeten: ik sta in de lege zaal op het podium, beetje de zaal in me op te nemen. Komt een man binnen in een soort explosievenpak, die begint overal te kijken en te inspecteren. Komt op een gegeven moment ook op het podium staan, springt een paar keer, kijkt onder het podium.

Ik vraag hem toch eens wat hij aan het doen is, en krijg als antwoord dat hij een laatste check doet op explosieven. Vervolgens vraag ik hem of zij zich gerealiseerd heeft dat ik niet zo’n pak aan heb, voordat hij begon te springen…

Wat zijn je ambities voor de toekomst? 

Aan ambities geen gebrek haha!

Met Sprekersbureau Praat wil ik aansprekende en effectieve programma’s samenstellen die mensen gaan helpen en raken, niet in de minste plaats de sprekers en hun carrières ook. Carré uitverkopen binnen 10 jaar, dat is een concreet doel dat ik gewoon een heel leuk doel vind. En die zaal past wel bij ons, dus waarom niet.

Voor Plan to Behaviour heb ik een omzetdoel in mijn hoofd, waarbij het mij niet zozeer gaat om het geld maar vooral de klussen die je daar voor moet doen. Ik zou mijn collega graag een onderzoekstraject voor een ministerie zien doen en zelf een markt als de woningcorporaties of de zorg begeleiden in veranderen.

Ook internationaal denken wordt steeds concreter. Voornaamste ambitie is ook blijven werken, gemotiveerd blijven, lol blijven houden in wat we doen. Dat is een ook persoonlijke ambitie: kansen blijven zien, blijven samenwerken, initiatieven leven inblazen, mensen helpen gewoonten om te buigen om er op vooruit te gaan.

Wat voor rol speelt het spreken of dagvoorzitterschap voor jou?

Het is in die zin gewoon iets dat ik heel erg leuk vind om te doen, dat is één.

Het is een mooie manier om mensen te raken (rationeel en emotioneel) en te helpen, om kennis te delen en zelf ook weer te leren van de vragen uit de zaal.

Ga er maar staan, vertel je verhaal, laat je zien, inspireer.

Zal ook deels een ego ding zijn, het knokken zoals ik het eerder noemen, het laten zien dat je er toe doet. Veel mensen gunnen zichzelf zo’n moment niet, gemiste kans.

Waar liggen jouw persoonlijke ontwikkelpunten of knelpunten?

Belangrijk voor mij blijft om uit te spreken wat IK wil of voor me zie!

Wanneer ik dit niet doe omdat ik denk dat de ander iets anders wil horen, of bijvoorbeeld in privé sfeer tijd met me wil doorbrengen, dan wil ik de ander nog wel eens kwalijk nemen dat ik niet aan mijn idee heb gewerkt of ben afgeleid.

Dan heb je geen top tijd samen en is er al heel snel een negatieve spiraal.

Wat is de beste tip die je ooit hebt gekregen?

“Mensen zijn niet bang voor het probleem, mensen zijn bang voor de oplossing.” is een hele belangrijke voor me geweest.

Als iemand niet voldoende geraakt wordt en de verandering ziet als een grote stap, gaat er onvoldoende gebeuren.

Denk aan een verslaving: je kunt jezelf kapot maken en het blijven doen tot er iets gebeurt dat zo’n impact heeft dat je los kunt laten. Een oplossing is een verandering, dat kost moeite en je moet het wel doen.

Als jij een verandering vraagt van iemand, moet je je daar bewust van zijn.

Welke tip zou jij ondernemers zelf willen meegeven?

“Change nothing, nothing changes”.

Je huidige kringen en connecties hebben je gebracht waar je nu bent; wil je iets anders, zul jij jezelf en je omgeving moeten veranderen.

Wil je dat anderen iets anders gaan doen, zul je ook goed moeten kijken wat zij daar voor nodig hebben. En realiseer je dan dat iets anders betekent dat men iets moet afleren en iets nieuws moet aanleren, dat kost moeite, dat is een prestatie, dat is een beloning waard (ook als het om jezelf gaat)!